ပဋိကတ္ကုိဖ်က္တဲ့ ႂကြက္စုတ္

(ဤအေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ကုိေနလင္း (အ.က.သ) ေရးသားျပဳစုထားေသာ လူရွင္သခ်ႋဳင္းမ်ားအေၾကာင္း စာစုမွ ေကာက္ႏႈတ္ တင္ျပထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ခြင့္ျပဳခ်က္ မေတာင္းခံႏုိင္ျခင္းအတြက္ ကုိေနလင္းမွ နားလည္ခြင့္ျပဳႏုိင္လိမ့္မည္ဟု ယုံၾကည္ ေမွ်ာ္လင့္ပါသည္။ အမ်ိဳးဘာသာ၊ သာသနာအတြက္ ရဟန္းသံဃာမ်ားမွ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ ကာကြယ္ျခင္း၊ တာ၀န္ ရဲရဲယူ၍ ဗုဒၶသာသနာအတြက္ တေထာင့္တေနရာ တခန္းတက႑ သာသနာ့၀န္ ထမ္းေဆာင္ၾကျခင္းမ်ားကုိ ျပည္သူအမ်ား ကြက္ကြက္ ကြင္းကြင္း ႐ႈျမင္သုံးသပ္ႏုိင္၍ သာဓုေခၚဆုိႏုိင္စိမ့္ေသာငွာ ရည္ရြယ္ရင္းျဖစ္သည္။)

၁၉၉၁ ခုႏွစ္။
ရန္ကုန္အင္းစိန္ ဗဟိုစံျပအက်ဥ္းေထာင္ႀကီး။

က်ေနာ္ အင္းစိန္ေထာင္မွာ ေနခဲ့ရတုန္းက န၀တက သံဃာေတာ္ေတြနဲ့ ပတ္သက္ၿပီး ဘာသာေရး ႏွိပ္ကြပ္မႈေတြ၊ သာသနာေတာ္ ေစာ္ကားမႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့တာကို အက်ယ္တ၀င့္ ရွင္းျပခ်င္တာေၾကာင့္ အခုလို သီးသန္႔ ေဖာ္ျပရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၉၁ ခုႏွစ္အတြက္ ကမၻာ့ႏိုဗယ္လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုကို ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ တိုက္ပဲြ၀င္ေနတဲ့ လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရရွိတယ္ဆိုတဲ့သတင္း ေထာင္၀င္စာကေနတဆင့္ က်ေနာ္တို႔ ၾကားလိုက္ရပါတယ္။ ဒီသတင္းထူး၊ သတင္းေကာင္းကို အက်ဥ္းသားေတြ အခ်င္းခ်င္းၾကားရေတာ့ ၀မ္းသာတဲ့သူေတြက ၀မ္းသာၾက၊ ေဒါကန္တဲ့သူေတြက ေဒါကန္ၾက၊ ျပႆနာတက္တဲ့သူေတြက တက္ၾကနဲ႔ ႏိုဗယ္လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုနဲ႔ ပက္သက္ၿပီး အင္းစိန္ေထာင္တြင္း အရသာမ်ိဳးစံု ခံစားရပါတယ္။

ဒီဆုနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ၀မ္းသာၾကတဲ့သူေတြက ၁၉၈၈ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာျပည္ ေက်ာင္းသားထုကေန စတင္ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီေရးလႈပ္ရွားမႈကို ကမၻာကေန အသိအမွတ္ျပဳတဲ့အတြက္ အားရ၀မ္းသာ ျဖစ္ေနၾကတာျဖစ္ၿပီး၊ ဒီသတင္းကို အေျခခံၿပီး ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ အခါမွာ န၀တက ေဒၚစုကို ဆုေပးပြဲ သြားခြင့္ျပဳမယ္၊ မျပဳဖူး၊ ေဒၚစုက သြားမွာမဟုတ္ဘူး၊ သြားရင္လဲ ျပန္လာလို႔ရမွာ မဟုတ္ဘူးဆိုၿပီး ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။

န၀တစစ္အစိုးရက ႏိုဗယ္လ္ဆုေပးတဲ့အဖြဲ႔ဟာ တရားမွ်တမႈမရွိဘူး၊ ကြန္ျမဴနစ္၊ ဆိုရွယ္လစ္ဆန္႔က်င္တဲ့ သူေတြကိုေပးတာ ဘက္လိုက္မႈရွိတယ္လို႔ ေျပာဆိုၿပီး သတင္းစာေတြကေန ေဆာင္းပါးေတြ၊ ကာတြန္းေတြနဲ႔ တိုက္ခိုက္ေနတယ္လို႔၊ ေဒါသူပုန္ထ ေနတယ္လို႔လဲ ေထာင္နံရံ ေလးဖက္ေလးတန္ထဲက ၾကားရပါေသးတယ္။

ျပႆနာတက္တဲ့သူေတြကေတာ့ တိုက္ထဲမွာေနရတဲ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ အမတ္ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ အမတ္ေတြဟာ ႏိုဗယ္လ္ဆုရရွိလို႔ ၀မ္းသာတ့ဲ အထိမ္းအမွတ္အေနနဲ႔ ေထာင္၀င္စာကေန ကြတ္တီမုန္႔ေပၚမွာ “N" အမွတ္အသားပါတဲ့ မုန္႔ေတြကိုသြင္းၿပီး ေထာင္ထဲမွာ ႏိုဗယ္လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု အထိမ္းအမွတ္ ေ၀ငွၾကပါတယ္။ အဲဒီလို “N" တံဆိyfပါတဲ့ မုန္႔ေတြေ၀ငွေနတာကို ေထာင္အာဏာပိုင္ေတြက သိသြားၾကၿပီး ေထာင္၀င္စာပါ “N" တံဆိပ္ပါမုန္႔ေတြကို သိမ္းဆည္းဖို႔ အမိန္႔ထုတ္လိုက္ၿပီး ေရခ်ိဳး၊ မိလႅာခ်ခြင့္ ( ၃ )ရက္ ပိတ္ခံလိုက္ရပါတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲ တိုက္ပိတ္ (၃) ရက္ပါ ပူးတြဲဆုရသြားတဲ့ ျပႆနာပဲျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီလို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏိုဗယ္လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု ရရွိတဲ့အတြက္ ေထာင္ထဲမွာ အျဖစ္အပ်က္မ်ိဳးစံု၊ ခံစားခ်က္ မ်ိဳးစံုျဖစ္ေနခ်ိန္ ညေနေစာင္းမွာ အထူးစစ္ခံုရံုးကေန အင္းစိန္ေထာင္ကို ေထာင္က်အက်ဥ္းသား ( ၃ ) ေယာက္ ပို႔လိုက္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ေနတဲ့ အင္းစိန္ေထာင္ အေဆာင္ (၃)ကို ေထာင္က်ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား (၃)ေယာက္ ေရာက္လာတယ္ဆိုလို႔ ေထာင္ထဲက ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသမားေတြရဲ႔ အၾကည့္ေတြအားလံုးဟာ ေထာင္မွဴးရံုးခန္းေရွ႕မွာ ပံုစံထိုင္ေနရတဲ့ အက်ဥ္းသား (၃) ေယာက္ဆီ ေရာက္ရွိသြားပါတယ္။ ေထာင္ထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးအမႈနဲ႔ ေထာင္က်ေနတဲ့ သူေတြမွာ ေလးစားဂုဏ္ယူဖို႔ ေကာင္းတဲ့ အက်င့္စ႐ုိက္တစ္ခု ရွိပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ၅(ည) အပါအ၀င္ ေထာင္ထဲကို ႏိုင္ငံေရးအမႈနဲ႔ ေရာက္ရွိလာတဲ့ အက်ဥ္းသားသစ္ေတြကို အရင္ေရာက္ရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြက ကူညီေဖးမၾကျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး အရင္ကတည္းက သိကၽြမ္းသည္ျဖစ္ေစ၊ မသိကၽြမ္းသည္ျဖစ္ေစ၊ အမႈတူသည္ျဖစ္ေစ၊ မတူသည္ျဖစ္ေစ အသိစိတ္ကိုယ္စီနဲ႔ ကူညီရိုင္းပင္းတတ္တာပဲျဖစ္ပါတယ္။

ေထာင္မွဴး႐ုံးခန္းေရွ႕မွာ ပံုစံထိုင္ေနတဲ့ သူေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာၾကည့္မိမွ သံဃာေတာ္ေတြ ျဖစ္ေနတာကို စိတ္ထိခိုက္ဖြယ္ ေတြ႔လိုက္ရပါတယ္။ န၀တက ဆရာေတာ္ေတြကို

“သကၤန္း၀တ္ေတြ သံဃာအတုအေယာင္ေတြ”လို႔ ယုတ္မာေကာက္က်စ္စြာ စြပ္စြဲထားတာ ျဖစ္ၿပီး ဆရာေတာ္ႀကီးေတြကို လူ၀တ္လဲထားတာကို ရင္နင့္ဖြယ္ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဆရာေတာ္ေတြဟာ သက္ေတာ္အားျဖင့္ (၆၀)၀န္းက်င္ခန္႔ ရွိၾကၿပီး ၾကည္ညိဳဖြယ္ ေကာင္းတဲ့ ဥပဓိရုပ္ပိုင္ရွင္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

က်ေနာ္ဘုရားတလိုက္မိပါတယ္။

ေထာင္မွဴးက လိုအပ္တဲ့ ေထာင္က်စာရင္းေတြ သြင္းၿပီး ေထာင္တြင္းေနထိုင္မႈ စည္းကမ္းေတြ ၫႊန္ၾကားပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ စည္းကမ္းထိန္းလို႔ေခၚတဲ့ ေထာင္က်အက်ဥ္းသား အရာရွိ သန္းေအာင္က ေထာင္မွဴးလာတဲ့အခါ၊ ေထာင္ပိုင္လာတဲ့အခါ ထိုင္ရမယ့္ ပံုစံနည္းေတြကို သင္ၾကားပါေတာ့တယ္။ ၿပီးေတာ့မွေထာင္ထဲကို လူသစ္ေရာက္ရင္ ေမာင္းတဲ့ပံုစံအတိုင္း ဆရာေတာ္ေတြကို ႀကိမ္းေမာင္းပါတယ္။

“ ခင္ဗ်ားတို႔ ေထာင္အျပင္မွာ ဘာေကာင္ႀကီးပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ခင္ဗ်ားတို႔ရဲ႔ ဂုဏ္ျဒပ္ေတြ အားလံုးကို ေထာင္ဗူး၀မွာ ခ်ိတ္ထားခဲ့။ ေထာင္ထဲမွာ ဘုန္းႀကီး၊ သံဃာဆိုတာမရွိဘူး။ နာမည္ေခၚရင္ လူနာမည္ပဲေခၚ၊ ေျပာ။ ထမင္းတစ္နပ္စားတာေတြ၊ (၂)နပ္စားတာေတြ မလိုခ်င္ဘူး။ ရႈပ္ရႈပ္ယွက္ယွက္လုပ္တာ မႀကိဳက္ဘူး။ ခင္ဗ်ားတို႔ ကတံုးမတံုးရဘူး။ ဒီစည္းကမ္းေတြ မလိုက္နာရင္ေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔ေက်ာေပၚ တုတ္ေရာက္ၿပီသာမွတ္၊ သန္းေအာင္ ဘာလညး္ဆိုတာ သိခ်င္ရင္ စမ္းၾကည့္စမ္း ”

သံံဃာေတာ္ေတြကို ယုတ္ယုတ္မာမာစကားလံုးေတြနဲ႔ ဟိန္းေဟာက္ၿပီး န၀တကေပးတဲ့ အာဏာကို အသံုးခ်ပါတယ္။ ပံုစံထိုင္တာေတြ ၿပီးတဲ့အခါမွာ ဆရာေတာ္တို႔ကို က်ေနာ္တို႔ အေဆာင္က အိပ္ခန္း(၂)မွာ ေနရာခ်ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ေတြဟာ ေထာင္ထဲမွာ န၀တရဲ႔ ယုတ္မာမႈေၾကာင့္ လူ၀တ္လဲခံထားရေပမယ့္ ရဟန္းတို႔ေစာင့္ထိန္းအပ္တဲ့ ၀ိနည္း၊ သိဏၡာေတာ္ေတြကို ဆက္လက္ေစာင့္ဆည္း ထိန္းသိမ္းၾကပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔က ဆရာေတာ္ႀကီးေတြကို န၀တက ေထာင္ခ်အေရးယူခဲ့တာနဲ႔ ပက္သက္ၿပီး ေမးျမန္းၾကည့္တဲ့အခါမွာ အျဖစ္မွန္ကို သိလိုက္ရပါတယ္။

ဆရာေတာ္ (၃)ပါးအနက္ (၂)ပါးက ရန္ကုန္တိုင္း သာေကတၿမိဳ႔နယ္ မဟာေဗာဓိ ပရိယတၱိစာသင္တိုက္က စာခ်ဆရာေတာ္ေတြ ျဖစ္ၾကၿပီး က်န္ဆရာေတာ္တပါးက ရန္ကုန္တိုင္း အင္းစိန္ၿမိဳ႔နယ္ ရြာမပရိယတၱိစာသင္တိုက္က တိုက္အုပ္ဆရာေတာ္ ဦးတိေလာကဘိ၀ံသ ဆရာေတာ္ဘုရားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာေတာ္တို႔ရဲ႔ အမႈျဖစ္ပြားခဲ့ပံုအေၾကာင္းကို ေျပာျပရရင္ မႏၱေလးၿမိဳ႕ကေန စတင္ၿပီး ေျပာရပါလိမ္႔မယ္။

၁၉၉၀ျပည့္ ၾသဂုတ္လ(၈) ရက္ေန႔မွာ (၈၈၈၈) အထိမ္းအမွတ္ေန႔အျဖစ္ ဆြမ္းေလာင္းပြဲကို မႏၲေလးခရိုင္ ေက်ာင္းသားသမဂၢ (အေျခခံပညာ)ကေန ဦးေဆာင္ၿပီး (၈၄)လမ္းမေပၚရွိ လူထုဦးလွ၊ လူထုေဒၚအမာတို႔ အိမ္ေရွ႕မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သံဃာေတာ္ ေတြကို ေအးခ်မ္းဆိတ္ၿငိမ္စြာ ဆြမ္းေလာင္းေနခ်ိန္မွာ မႏၱေလးၿမိဳ႕က တာ၀န္က် စစ္သားေတြက ဆြမ္းေလာင္းပြဲမွာ လႊင့္ထူထားတဲ့ အနက္ေရာင္ခြပ္ေဒါင္းအလံကို (အနက္ေရာင္တပ္ဆင္ရျခင္း အဓိပၸါယ္က က်ဆံုးသြားတဲ့ရဲေဘာ္ေတြအတြက္ ၀မ္းနည္းတဲ့အထိမ္းအမွတ္ ျဖစ္ပါတယ္) အတင္းအဓမၼ ဇြတ္ျဖဳတ္ခ်ဖုိ႔ ႀကိဳးစားၾကပါတယ္။ အဲဒီမွာ အေျခခံပညာေက်ာင္းသား ကိုမိုးေက်ာ္က တားဆီးတာေၾကာင့္ ကိုမိုးေက်ာ္ကို ဖမ္းဆီးလိုက္ပါတယ္။

အဲဒီီလို မျပဳလုပ္ဖို႔အတြက္ ဆြမ္းခံထြက္လာတဲ့ သံဃာေတာ္ေတြက ေတာင္းဆိုလိုက္တဲ့အခါမွာ စစ္သားေတြက သံဃာေတာ္ ေတြကို ေဆာင့္တြန္းလိုက္ပါတယ္။ စကၠန္႔ပိုင္းအတြင္းမွာပဲ သတိေပးမႈ တစ္စံုတစ္ရာမရွိပဲ ပစ္ခတ္လိုက္ပါတယ္။ တစ္ခဏအတြင္းမွာပဲ (၈၄)လမ္းမႀကီး တစ္ခုလံုး တိတ္ဆိတ္ၿငိမ္သက္ သြားပါတယ္။

လမ္းမထက္ေပၚမွာ ယမ္းေငြ႕ေတြေၾကာင့္ သပိတ္ေတြ လြင့္က်၊ ဆြမ္းေတြျပန္႔ၾကဲ၊ လဲၿပိဳေနတဲ့ ရဟန္းေတြ ဒဏ္္ရာရသြားတဲ့ အခ်ိဳ႕ရဟန္း သံဃာေတြကို အိမ္ေတြအခ်ိဳ႕က ကူညီျပဳစုၾကပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြက ဆရာေတာ္အခ်ိဳ႕ကို ေဆးရံုကိုေခၚေဆာင္သြားပါတယ္။ စစ္တပ္ကလည္း ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရရွိသြားတဲ့ သံဃာအခ်ိဳ႕ကို စစ္ကားေပၚ တင္ေဆာင္သြားပါတယ္။

မၾကာမီ မိနစ္ပိုင္းအတြင္းမွာပဲ ေသြးစြန္းသြားတ (၈၄)လမ္းမႀကီးေပၚကို မီးသတ္ကားေတြနဲ႔ ေဆးေၾကာပါေတာ့တယ္။ အဲဒီျဖစ္ပြားတဲ့ညပဲ မႏၱေလးတိုင္းမွဴးျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ထြန္းၾကည္က ေျပာၾကားတဲ့အခါမွာ ရဟန္းသံဃာေတာ္တစ္ပါးမွ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ျဖစ္မႈ မရွိဘူးလို႔ ေျပာဆိုသြားပါတယ္။ တိက်ခိုင္လံုတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ ရရွိႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢ (ဗကသ) နဲ႔ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ လူငယ္သမဂၢ (ဗကလ)တို႔ ပူးေပါင္းၿပီး စံုစမ္းမႈအဖြဲ႔ကို မႏၱေလးၿမိဳ႕မွာ ဖြဲ႕လိုက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ မႏၲေလး ဘုရားႀကီးေက်ာင္းတိုက္မွာ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္ပါေတာ့တယ္။

အဲဲဒီမွာ သိရွိရတာကေတာ့ ထီးလင္းေက်ာင္းတိုက္က ကိုရင္တစ္ပါး ဒဏ္ရာျပင္းျပင္းထန္ထန္ ရရွိသြားတာေၾကာင့္ မႏၱေလးေဆးရံုႀကီးကို ပို႔လိုက္ရပါတယ္။ သံဃာေတာ္ေတြက ေစာင့္ေရွာက္ေနစဥ္ အေျခအေန ဆိုးရြားလာတာေၾကာင့္ စစ္တပ္က စစ္ေဆးရံုမွာ ကုသဖို႔ လိုတယ္လို႔ေျပာၿပီး ေခၚေဆာင္သြားခဲ့သည္မွာ ယေန႔တိုင္ ကိုရင္ေလးသတင္းမွာ ေပ်ာက္ကြယ္ေနပါတယ္။ က်ေနာ့္ကို မႏၱေလးၿမိဳ႕ ေလးျပင္ေလးရပ္ သံဃာ့သမဂၢီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ဆရာေတာ္ ဦးေရ၀တက ေျပာျပရာတြင္ အဲဒီအေရးအခင္း ျဖစ္ပြားရာတြင္ ရဟန္းမ်ား ပ်ံလြန္ေတာ္မူတာေတြ အမ်ားအျပားရွိေၾကာင္း၊ ဒဏ္ရာရတဲ့ ရဟန္းသံဃာေတာ္ေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိေၾကာင္း၊ စစ္တပ္က လူကို ေသေစႏိုင္တဲ့အထိ ရည္ရြယ္ပစ္ခတ္တာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သာဓကအေနနဲ႔ က်ည္ဆံထိမွန္ထားတဲ့ သပိတ္၊ သကၤန္းနဲ႔ ေသြးစြန္းေနတဲ့ သကၤန္းေတြ ရွိေၾကာင္း၊ သပိတ္ကို ရဟန္းမ်ားက ရင္မွာပိုက္ၿပီး ဆြမ္းခံထြက္တာမို႔ သပိတ္ကို က်ည္ဆံထိမွန္တာကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ လူကို ခ်ိန္ရြယ္ပစ္ခတ္တာဟာ ဗုဒၶဘာသာကို ေစာ္ကားတာျဖစ္ေၾကာင္း ဆရာေတာ္က ရွင္းျပခဲ့ဖူးပါတယ္။

အဲဲဒီၤအမႈအခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တိက်ခိုင္မာတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ စုေဆာင္းမိခ်ိန္မွာေတာ့ ပရိတၱိသာသနာထြန္းကားတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ဗုဒၶဘာသာစာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈအျပည့္ရွိတဲ့ မႏၱေလးၿမိဳ႕မွာ သံဃာေတာ္ေတြ အားလံုးစုရံုးၿပီး သံဃာေတာ္ေတြ၊ ရဟန္းေတြကို သတ္ျဖတ္တဲ့၊ အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာသနာကို ေစာ္ကားဖ်က္ဆီးတဲ့ စစ္တပ္နဲ႔ အေပါင္းအပါေတြကို ဘာသာေရးအရ ဒဏ္ခတ္တဲ့အေနနဲ႔ စစ္တပ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အေပါင္းအပါ၊ ေဆြမ်ိဳးေတြ၊ အသိုင္းအ၀ိုင္းေတြက ကပ္လွဴတဲ့ကိစၥ အမႈအစုစုကို လက္မခံျခင္း၊ သာေရး၊ နာေရး ပင့္ဖိတ္တာေတြကို လက္မခံေတာ့ျခင္းျဖင့္ န၀တကို သပိတ္ေမွာက္ဖို႔ စတင္ပါေတာ့တယ္။

န၀တနဲ႔ ဘာသာေရးအရ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္း မျပဳလုပ္ေတာ့ပဲ ဘာသာေရးအရ ဒဏ္ခတ္ သပိတ္ေမွာက္တဲ့ “ပတၱနိကုဇၹန ကံေဆာင္ျခင္း”အမႈကို ျပဳလုပ္ပါေတာ့တယ္။ မႏၱေလးၿမိဳ႔ ေလးျပင္းေလးရပ္ သံဃာ့သမဂၢီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ဦးေဆာင္ဆင္ႏႊဲတဲ့ သပိတ္ေမွာက္ ကံေဆာင္ျခင္းဟာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕နဲ႔ အျခားၿမိဳ႕ႀကီးေတြကို တမုဟုတ္ခ်င္း ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔ သြားပါေတာ့တယ္။

မႏၱေလးၿမိဳ႕ကေန ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားတဲ့ ကံေဆာင္သပိတ္ပြဲေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က ရဟန္းရွင္လူ၊ ျပည္သူလူထုအၾကား နာမည္ႀကီးတဲ့ ဆရာေတာ္(၂)ပါးကို န၀တက ဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္ပါတယ္။ ရန္ကုန္တိုင္းအတြင္း ကံေဆာင္သပိတ္ ဦးေဆာင္ဆင္ႏႊဲတယ္လို႔ န၀တက စြပ္စြဲလိုက္တဲ့ ဆရာေတာ္(၂)ပါးကေတာ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ကမၻာေအးဘုရားလမ္းမွာ တည္ရွိတဲ့ မဟာဂႏၶာရံု ေက်ာင္းတိုက္က တိပိဋကဓရဘြဲ႔ရ တိုက္အုပ္စာခ်ဆရာေတာ္ ဦးသုမဂၤလလကၤာရနဲ႔ ေနာက္ဆရာေတာ္တစ္ပါးကေတာ့ အင္းစိန္ရြာမ ပရိယတၱိစာသင္တိုက္ က တိုက္အုပ္စာခ် ဆရာေတာ္ ဦးတိေလာကဘိ၀ံသ တို႔ျဖစ္ပါတယ္။

ဆရာေတာ္ ဦးသုမဂၤလာလကၤာရနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဦးစြာပထမ တင္ျပလိုပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပိဋိကတ္သံုးပံု ေရးေျဖ၊ ႏႈတ္ေျဖ အာဂံုေဆာင္ႏိုင္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာ သံဃာေတာ္(၅)ပါး ေပၚထြန္းခဲ့တဲ့အနက္ ဆရာေတာ္ ဦးသုမဂၤလာလကၤာရဟာ တစ္ပါး အပါအ၀င္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ဟာ ပိဋိကတ္(၃)ပံု အာဂံုေဆာင္ေျဖဆိုျခင္းကို ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၃၅ခုႏွစ္မွာ ေအာင္ျမင္ခဲ့တဲ့ အသက္အငယ္ဆံုး သံဃာတစ္ပါးျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ဟာ စာတတ္၊ ေပတတ္ ပညာတတ္တစ္ပါး ျဖစ္ၿပီး ဗုဒၶစာေပ သင္ၾကားပို႔ခ်မႈ၊ စာသင္ေက်ာင္းတိုက္တြင္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေကာင္းမြန္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏွစ္စဥ္က်င္းပတဲ့ အႀကီးတန္း၊ အငယ္တန္း၊ အလတ္တန္း သံဃာ့စာေမးပြဲေတြမွာ ဆရာေတာ္ေက်ာင္းတုိက္က သံဃာအမ်ား ထူးခၽြန္စြာ ေအာင္ျမင္ၾကၿပီး ပထမေက်ာ္ကို တစ္တန္းမဟုတ္ တစ္တန္းတြင္ ရရွိတတ္ပါေသးတယ္။

ဆရာေတာ္ရဲ့ ဂုဏ္သတင္းေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္အႏွံ႔ မသိသူရွားလွၿပီး ျပည္သူအမ်ားရဲ့ ၾကည္ၫိုမႈကိုလည္း ရေနတဲ့ ဆရာေတာ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶရဲ့ ပရိယတၱစာေပပညာရပ္ေတြကို သာသနာေတာ္ႀကီး ျပန္႔ပြားစည္ေ၀ေအာင္ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ ဆရာေတာ္ႀကီး အား ဘာသာေရးအရ ကံေဆာင္သပိတ္ေမွာက္မႈတြင္ ပါ၀င္သည္ဆိုကာ ဆရာေတာ္ကို န၀တမွ ဖမ္းဆီးလိုက္ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ရဲ့ ဆႏၵမပါပဲ ဆရာေတာ္ကို အတင္းအဓမၼ လူ၀တ္လဲကာ သကၤန္းကို ဆြဲခၽြတ္ပါတယ္။ လက္မကို လက္ထိပ္ခတ္ၿပီး ျမန္မာျပည္ရဲ့ ေျမာက္ပိုင္းစြန္းက ေ၀းလံေခါင္သီၿပီး လူသူအေရာက္အေပါက္နည္းတဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ မခ်မ္းေဘာသို႔ ေလယာဥ္ပ်ံနဲ႔ တင္ေဆာင္ကာ ဆရာေတာ္ကို ေထာင္ခ်လိုက္ပါတယ္။

ဆရာေတာ္ ဖမ္းဆီးခံရတဲ့သတင္းကို ၾကားသိၾကတဲ့ ပရိသတ္တို႔က လာေရာက္ဖူးေမွ်ာ္ၾကၿပီး ဆရာေတာ္ကို ဖမ္းဆီးထားတဲ့ကိစၥအေပၚ မေက်နပ္မႈေတြ ေပါက္ကြဲထြက္လာၾကမွာကို န၀တက အႀကီးအက်ယ္ စိုးရိမ္သြားတာေၾကာင့္ ဆရာေတာ္ကို တရားရံုးမထုတ္ပဲ မ်က္ကြယ္ရမန္ ယူေစခဲ့ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ကို ရံုးထုတ္ တရားရင္ဆိုင္ရမယ္ဆိုၿပီး ၾကားရတဲ့ေန႔ေတြမွာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က ဘားလမ္း (စတီး၀ပ္) အခ်ဳပ္ခန္းကို လူေတြအမ်ားအျပား လာေရာက္ေစာင့္ၾကည့္ၾကၿပီး အဲဒီထဲမွာ န၀တ၊ မဆလ အရာရွိေတြရဲ့ ေဆြမ်ိဳး အသိုင္းအ၀ိုင္းက လူေတြကလည္း ပါ၀င္ၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဆရာေတာ္ကို န၀တရဲ့ အထူးစစ္ခံုရံုးမွာ ကံေဆာင္သပိတ္ေမွာက္တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အတင္းအက်ပ္ ၿခိမ္းေျခာက္၀န္ခံေစပါတယ္။ ဆရာေတာ္ကို ညႇဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္ၿပီး လူ၀တ္လဲေစပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ဆရာေတာ္ေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ နယ္ႏွင္ဒဏ္ကို န၀တက ဘယ္လို အသိတရားရရွိသြားလဲ မေျပာတတ္ပါ။ (၁)ႏွစ္ခန္႔ အၾကာမွာ ဆရာေတာ္ကို ျပန္လႊတ္ေပးလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္း န၀တနဲ႔ ဆရာေတာ္အၾကား ဘာဆက္ဆံေရးမွ မရွိေတာ့ပါ။ ဒါေပမယ့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အက်ယ္ခ်ဳပ္က ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာတဲ့ အခါမွာ ဆရာေတာ္ကို ေဒၚစုက သြားေရာက္ ဖူးေျမာ္ ခဲ့ပါတယ္။ သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ ဆရာေတာ္ဆီကို န၀တအရာရွိေတြ ေရာက္လာၿပီး ဆရာေတာ္ရဲ့ ေက်ာင္းတုိက္ကို တပ္မေတာ္ ၾကည္း၊ ေရ၊ ေလမိသားစုက ေနၿပီး ဆန္၊ ဆီ၊ ဆား ဆပ္ကပ္ လႈဒါန္းခ်င္ပါတယ္လို႔ လာေရာက္ ေလွ်ာက္ပါေတာ့တယ္။ ဆရာေတာ္က ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ ျပည့္စံုပါတယ္။ အျခားလိုအပ္ေနတဲ့ ေက်ာင္းတိုက္ေတြကိုသာ သြားေရာက္လႈဒါန္းၾကပါလို႔ ရိုးရိုးသားသား အၾကံျပဳလိုက္ပါတယ္။ န၀တရဲ့ လွဴဒါန္းမႈကို လက္သင့္မခံတာေၾကာင့္ ဆရာေတာ္ဟာ ေခါင္းမာေၾကာင္း၊ အခုခ်ိန္ထိ ကံေဆာင္ သပိတ္ေမွာက္ေနတုန္းပဲျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုၿပီး ႐ုတ္ရင္းၾကမ္းတမ္းတဲ့ စကားလံုးေတြနဲ႔ မဟုတ္မမွန္ ပုတ္ခတ္ေျပာဆိုပါေတာ့တယ္။

ဆရာေတာ္ကို ရဟန္းအၾကား၊ ျပည္သူအၾကား မဟုတ္မမွန္သတင္းလႊင့္ၿပီး အၾကည္ညိဳပ်က္ေအာင္ သံဃာထုၾကား ေသြးခြဲသပ္လွ်ိဳ ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဆရာေတာ္ကို ေက်ာင္းတိုက္က ဖယ္ရွားဖို႔အတြက္ သာသနာေရးဦးစီးဌာနကေန အာဏာစက္သံုးၿပီး ၿခိမ္းေျခာက္ ျပန္ပါတယ္။ မၾကာခင္မွာ ဆရာေတာ္ေက်ာင္းတိုက္ကို န၀တရဲ႕ အတြင္းေရးမွဴး (၁) ျဖစ္တဲ့ စစ္ေထာက္လွမ္းေရး အႀကီးအကဲ ဒု-ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခင္ၫႊန္႔ ကိုယ္တိုင္ အရွက္မရွိ မ်က္ႏွာေျပာင္တိုက္ၿပီး ေရာက္လာပါတယ္။ ဆရာေတာ္ကို ဦး(၃)ႀကိမ္ခ် ကန္ေတာ့ၿပီး (၃)ထပ္ေက်ာင္းေဆာင္သစ္ ေဆာက္လုပ္လႈဒါန္းတာေတြ၊ ဆရာေတာ္ေက်ာင္းတိုက္အတြက္ ဘက္စံုမြမ္းမံေရး ေကာ္မတီဖြဲ႕ၿပီး အလွဴေငြ ေကာက္ခံၾကပါတယ္။

ဒီအေၾကာင္းေတြကို န၀တပိုင္သတင္းစာ၊ ရုပ္ျမင္သံၾကားကေန လႊင့္ထုတ္ၿပီး ဘာသာေရး ကိုင္းရိႈင္းသေယာင္ ဗန္းျပေၾကာ္ျငာၾကပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သာသနာေရး၀န္ႀကီး ျဖစ္ေနတဲ့ ဒု-ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ိဳးၫႊန္႔က ပိဋိကတ္ ( ၃ ) ပံု အာဂံုေဆာင္ႏိုင္တဲ့ သံဃာဆိုတာ အင္မတန္မွ ရွားပါးလွၿပီး ေပၚေပါက္ရန္ ခဲယဥ္းတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဘုရားငယ္တစ္ဆူပါပဲလို႔ ဆရာေတာ္ကုိ တင္စား ေျပာဆိုသြားတယ္လို႔ ၾကားရ ပါတယ္။ ဒီလိုဆို န၀တဟာ ဘုရားငယ္ကို ေထာင္ခ်ၿပီး ဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္ အတင္းအဓမၼ လူ၀တ္လဲေစတယ္လို႔ေျပာရင္ န၀တ ျငင္းဦးမွာလားလို႔ က်ေနာ္ ေမးခြန္း ထုတ္ခ်င္ပါတယ္။

န၀တဟာ သာသနာေတာ္ကို ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔ ဖ်က္ဆီးေနတာ ထင္ရွားေနပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားကုိယ္ေတာ္ သက္ရွိထင္ရွား ရွိေနရင္ေတာင္ န၀တဆိုတဲ့ ဖက္ဆစ္ဘီလူးေတြဟာ သူ႔အက်ိဳး ထိခိုက္လာမယ္ဆိုရင္ ဘုရားကိုေတာင္ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်ဦးမွာ ေသခ်ာေနပါတယ္။ န၀တဟာ သူတို႔အာဏာတည္ၿမဲေရးအတြက္ဆိုရင္ ဘာသာ၊ သာသနာကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားမွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ဆရာေတာ္ဦးသုမဂၤလာလကၤာရအေပၚ က်ဴးလြန္ခဲ့တာေတြ ၾကည့္ရင္ ျပတ္ျပတ္သားသား ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။

ေနာက္ဆရာေတာ္တပါးျဖစ္တဲ့ ဆရာေတာ္ ဦးတိေလာကဘိ၀ံသနဲ႔ ပက္သက္ၿပီး တင္ျပပါဦးမယ္။

ဆရာေတာ္ဟာ အင္းစိန္ရြာမပရိယတၱိစာသင္တိုက္ေက်ာင္းမွာ သီတင္းသံုးၿပီးရဟန္းမ်ား၊ သီလရွင္မ်ားကို စာသင္ၾကားပို႔ခ်ေနတဲ့ ဆရာေတာ္တစ္ပါးျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ဟာ အဘိဓမၼာ ပညာရပ္မ်ားမွာ အထူးတတ္ကၽြမ္းနားလည္ၿပီး စာသင္ၾကားတဲ့အခါမွာလည္း ရွင္းလင္းေအာင္ သင္ၾကားႏိုင္တဲ့ အရည္အေသြးရွိတဲ့ စာခ်တိုက္အုပ္ ဆရာေတာ္ႀကီးျဖစ္ပါတယ္။

ဆရာေတာ္ရဲ႕ သင္ၾကားမႈေကာင္းမြန္တာေၾကာင့္ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္က သံဃာေတာ္ေတြ အျမဲလို ႂကြခ်ီလာတတ္တာေၾကာင့္ ဆရာေတာ္ရဲ႔ ေက်ာင္းတိုက္မွာ ႏွစ္စဥ္သံဃာအပါး (၅၀၀) နီးပါး ရွိတတ္ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ကုိယ္တိုင္ ေရးသားထုတ္ေ၀တဲ့ ဗုဒၶ အဘိဓမၼာ က်မ္းစာအုပ္ေတြဟာ ရဟန္းသံဃာအမ်ား မရွိမျဖစ္ ကိုင္ေဆာင္တတ္တဲ့ စာအုပ္ေတြအျဖစ္ ေက်ာ္ၾကားလွပါတယ္။ အဲဒီ စာအုပ္ေတြကိုလည္း ဗုဒၶစာေပေတြ ျဖန္႔ခ်ီေရာင္းခ်တဲ့ဆိုင္ေတြမွာ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။

ဆရာေတာ္ႀကီးမွဴးတဲ့ အင္းစိန္ပရိယတၱိစာသင္တိုက္က ရဟန္းေတြလည္း သံဃာ့စာေမးပြဲမ်ားမွာ ပထမေက်ာ္အဆင့္အထိ ရရွိတတ္ပါတယ္။ ဘာသာေရးအရ ကံေဆာင္သပိတ္ေမွာက္မႈကို ရန္ကုန္တိုင္းရွိ သံဃာအမ်ားအျပားၾကား လႈံ႕ေဆာ္၀ါဒျဖန္႔တယ္လို႔ န၀တက စြပ္စြဲလိုက္ၿပီး “ပိဋိကတ္ကို ဖ်က္တဲ့ ႂကြက္စုတ္” ဆိုတဲ့ကဗ်ာကို ဆရာေတာ္က ေရးသားတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ထပ္မံ စြပ္စြဲပါတယ္။

မႏၱေလးၿမိဳ႕မွာ ဘာသာေရး ကံေဆာင္သပိတ္ေမွာက္မႈ အရွိန္ျမင့္တက္ေနခ်ိန္မွာ ကံေဆာင္သပိတ္ေမွာက္ေနတဲ့ ဆရာေတာ့္ ေက်ာင္းတိုက္ကုိ သပိတ္လွန္ဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္ မ၀တဥကၠဌနဲ႔ သာသနာေရးဦးစီးဌာနက ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးအံ့ေမာင္တို႔ ေရာက္ရွိလာပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းတုိုက္ရဲ႕ ၀င္ေပါက္မွန္သမွ်ကို စစ္တပ္နဲ႔ ပိတ္ဆို႔လိုက္ၿပီး ရဟန္းသံဃာအားလံုး တစ္ပါးမွ ဆြမ္းခံမထြက္ၾကရန္နဲ႔ အ၀င္အထြက္ လံုး၀မလုပ္ၾကဖို႔ တားျမစ္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီလိုလုပ္ၿပီးေတာ့ အင္းစိန္မ၀တနဲ႔ သာသနာေရး ဦးစီးဌာနကေန ဆြမ္းကပ္ပါတယ္။ ဆရာေတာ္က ဘာမွ တုန္႔ျပန္ေျပာဆိုျခင္းမရွိပဲ ေနလိုက္ၿပီး ဆြမ္းစားခ်ိန္ေရာက္တဲ့အခါမွာ တုန္းေမာင္း ေခါက္လိုက္ပါတယ္။

စာသင္သား သံဃာေတြဟာ ဆြမ္းစားေဆာင္အတြင္း တန္းစီႂကြလာၾကပါတယ္။ ဆရာေတာ္က သံဃာအမ်ားကို ဒီကေန႔ ဆြမ္းအလွဴရွင္ကေတာ့ အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္ မ၀တ ဥကၠဌနဲ႔ သာသနာေရးဦးစီးဌာနတို႔က ဆပ္ကပ္လွဴဒါန္းတာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရဟန္းတို႔အေနနဲ႔ ဆြမ္းအလွဴရွင္မ်ားကို ေမတၱာပို႔ စားသံုးႏိုင္ေၾကာင္း ႁမြက္ၾကားပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ ဆြမ္းစားေဆာင္အတြင္း ေရာက္ရွိလာၾကတဲ့ သံဃာအပါး (၅၀၀) ခန္႔ဟာ ဆြမ္းဘုဥ္းမေပးေတာ့ပဲ ေနရာကေန တစ္ပါးမက်န္ ျပန္လည္ ထြက္ခြာသြားၾကပါေတာ့တယ္။

အင္းစိန္ မ၀တဥကၠဌဟာ အႀကီးအက်ယ္ အရွက္ရၿပီး သံဃာအေပၚ အမ်က္ထြက္သြားပါတယ္။ ဆရာေတာ္က အင္းစိန္ မ၀တ ဥကၠဌနဲ႔ ဦးအံ့ေမာင္တို႔ကို ဘုန္းႀကီးအေနနဲ႔ သံဃာေတြအေပၚ လႈံ႕ေဆာ္စည္းရံုးမႈမရွိေၾကာင္း၊ သံံဃာေတာ္အမ်ားရဲ႔ ဆႏၵကို ျမတ္စြာဘုရား ေတာင္မွ မလြန္ဆန္ႏိုင္ေၾကာင္း ရွင္းျပေျပာဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အရွက္တရားနဲ႔ ေဒါသ၊ ေမာဟမီးေတြ ေတာက္ေလာင္ေနသူေတြက ဒီဘာသာေရး သပိတ္ကို မလွန္ရင္ ျဖစ္လာမယ့္ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ိဳးဆက္ေတြကို လံုး၀တာ၀န္မယူေၾကာင္း ေျပာဆိုၿပီး ထြက္သြား ပါတယ္။ ေက်ာင္းတိုက္ တံခါးေတြကိုလည္း (၁၂) နာရီေက်ာ္မွ ျပန္လည္ဖြင့္ေပးပါတယ္။ သံံဃာေတာ္ေတြ ဆြမ္းငတ္ခဲ့ပါတယ္။ မၾကာမီပါပဲ ဆရာေတာ္ကို လာေရာက္ ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္သြားပါတယ္။

န၀တ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးေတြနဲ႔ ရဲေတြ ပူးေပါင္းၿပီး ဆရာေတာ္ကို ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပမ္းမႈေတြ ျပဳလုပ္ပါေတာ့တယ္။ စားပြဲတစ္လံုးေပၚမွာ တုတ္တစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ ပုဆိုးတစ္ထည္တင္ထားၿပီး “ႀကိဳက္တာေရြးစမ္း။ အသားမနာခ်င္ရင္ ပုဆိုး၀တ္လိုက္။ ခင္ဗ်ားဟာ အခုအခ်ိန္ကစၿပီး လူျဖစ္သြားၿပီ။ ခင္ဗ်ားတို႔က သကၤန္း၀တ္ေတြ၊ သံံဃာအတုအေယာင္ေတြ”ဆိုၿပီး ဆရာေတာ္ကို စြပ္စြဲၿပီး “ခင္ဗ်ားစစ္ခံုရံုးမွာ ၀န္ခံရင္ ႏွစ္နည္းမယ္။ ၀န္မခံရင္ ႏွစ္လည္းမ်ားမယ္၊ အ႐ုိက္လည္း ခံရမယ္။ အသက္ႀကီးမွ အ႐ုိက္မခံခ်င္စမ္းပါနဲ႔။ အသက္ႀကီးမွ မိုက္ၾကတာကိုး ႀကီးမိုက္ေတြရဲ႕ ”

႐ုတ္ရင္းၾကမ္းတမ္းတဲ့ စကားလံုးေတြနဲ႔ ဆရာေတာ္ကို ေစာ္ကားပါတယ္။ ဆရာေတာ္မွာ စစ္ခံုရံုးမွာ တစ္လံုးတစ္ပါဒမွ ျပန္လည္ေခ်ပ ေျပာဆိုခြင့္မရပဲ ရန္ကုန္တိုင္းအတြင္း ကံေဆာင္ သပိတ္ေမွာက္မႈ ျဖစ္ေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္မႈျဖင့္ အလုပ္ၾကမ္းနဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ ( ၁၅ )ႏွစ္ ရင့္ရင့္သီးသီး အမိန္႔ခ်လိုက္ပါေတာ့တယ္။ န၀တစစ္ဘီလူးေတြက သံံဃာေတာ္ေတြကို ဖမ္းဆီး၊ အတင္းအဓမၼ လူ၀တ္လဲေစၿပီး သိကၡာခ် ေပမယ့္လည္း ရဟန္းတို႔အေနနဲ႔ စိတ္အတြင္းမွ သိကၡာခ်ျခင္း၊ လူအျဖစ္ အသိအမွတ္မျပဳပါက ရဟန္းအရာ ေျမာက္ဆဲပဲျဖစ္ၿပီး ဆရာေတာ္ႀကီးေတြ အားလံုး ေထာင္အတြင္းမွာလည္း ရဟန္းတို႔ရဲ႕ သိကၡာပုဒ္၊ ၀ိနည္းေတြ ေစာင့္ထိန္းၾကပါတယ္။

ဆရာေတာ္ကို ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်အၿပီးမွာ ၁၉၉၀ ႏွစ္မွာ ဆရာေတာ္ေက်ာင္းတိုက္က သံံဃာတစ္ပါးက သံံဃာ့စာေမးပြဲမွာ ပထမေက်ာ္ ရရွိခဲ့ေပမယ့္ ကံေဆာင္သပိတ္ေမွာက္မႈထဲပါ၀င္တဲ့ ေက်ာင္းတိုက္ျဖစ္တာေၾကာင့္ ဆုကိုမေပးပဲ ထားခဲ့ျပန္ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ဟာ အဖမ္းမခံရခင္ အခ်ိန္အထိ ကမၻာေအး သာသနာ့တကၠသိုလ္မွာ အဘိဓမၼာ ပါေမာကၡခ်ဳပ္နဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္ သံံဃာ့၀န္ေဆာင္အဖြဲ႔မွာ ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ကို အင္းစိန္ေထာင္အတြင္း (၁)ႏွစ္နီးနီး ဖမ္းဆီးၿပီးအၾကာမွာ ဆရာေတာ္ကို ခံ၀န္ခ်က္ေတာင္ မထိုးခိုင္းေတာ့ပဲ ခ်က္ခ်င္း ျပန္လႊတ္ေပးလုိက္ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ဟာ ေထာင္က ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာၿပီး ယခင္လုပ္ေဆာင္ေနၾက သာသနာ့ တာ၀န္ေတြကို ဆက္လက္ထမ္းေဆာင္ပါတယ္။ ေထာင္ကလြတ္ေျမာက္လာၿပီး (၁)ႏွစ္နီးနီးအခ်ိန္အထိ န၀တရဲ႕ အေထာက္အပံ့ကုိ လံုး၀မယူပဲ ေက်ာင္းတိုက္ရွိ သံံဃာအပါး (၅၀၀) ေက်ာ္၏ ေနထိုင္ေရး၊ စာသင္ၾကားေရးတို႔ကို ဦးေဆာင္ လုပ္ကိုင္ခဲ့တယ္။

၁၉၉၅ ခုႏွစ္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဆရာေတာ္အေၾကာင္းကို ၾကားသိတာနဲ႔ ေဒၚစုနဲ႔အတူ အင္းစိန္ၿမိဳ႔နယ္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ တာ၀န္ခံ ဗိုလ္ႀကီး၀င္းထိန္ (အၿငိမ္းစား)၊ သခင္ဦးအုန္းျမင့္တို႔ လိုက္ပါၿပီး ဆရာေတာ္ကို သြားေရာက္ ဖူးေျမာ္ၾကပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ ဆရာေတာ္ကုိ ဖူးေျမာ္ၿပီး ျပန္လည္ထြက္ခြာသြားၿပီး ေနာက္တစ္ေန႔မွာပဲ သာသနာေရး၀န္ႀကီးဌာနက ဒု-၀န္ႀကီးက ဆရာေတာ္ေက်ာင္းကုိ ေရာက္လာပါတယ္။ အင္းစိန္ရြာမ ပရိယတၱိစာသင္တိုက္ကို တပ္မေတာ္ ၾကည္း၊ ေရ၊ ေလ၊ ဆန္၊ ဆီ၊ ဆား ေပးအပ္လွဴဒါန္းမည့္ပြဲကို အက်ဥ္းဦးစီးဌာနအား အမိန္႔နဲ႔ဖယ္ရွားၿပီး ျပည္ေထာင္စုၾကံ႕ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအသင္းလို႔ေခၚတဲ့ ၾကံ့ဖြတ္အသင္းဌာနခ်ဳပ္ကေန အဓမၼ၀င္ေရာက္ လွဴဒါန္းတာေတြ ျပဳလုပ္ပါတယ္။

ေနာက္ေတာ့ န၀တ အတြင္းေရးမွဴး (၂) ေရာက္ရွိလာၿပီး ဆရာေတာ္ကို ကန္ေတာ့ပါတယ္။ န၀တ ဥကၠဌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊနဲ႔ ေဒၚႀကိဳင္ႀကိဳင္တို႔က (၃) ထပ္တိုက္ ေက်ာင္းေဆာင္သစ္ႀကီး ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းဖို႔အတြက္ ေရစက္ခ်ပြဲေတြလုပ္ၿပီး သူတို႔မွားေလသမွ် အတြက္ ေဒ၀ဒတ္တို႔ ေတာင္းပန္ၾကေလသလားဆိုတာ ကာယကံရွင္ေတြ ကိုယ္တိုင္ပဲ သိပါလိမ့္မယ္။ ႏိုင္ငံအာဏာကို သိမ္းယူၿပီး ကတည္းက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရဟန္းသံံဃာေတြကို ကာယကံ၊ ၀စီကံ၊ မေနာကံ နဲ႔ လက္ေရာက္ေစာ္ကားမႈေတြအတြက္ ပ်ားရည္နဲ႔ ၀မ္းခ်ပြဲေတြလုပ္ၿပီး သာသနာ့ ဒကာေတာ္ေတြအျဖစ္ ဖန္တီးေနၾကပါေတာ့တယ္။

၁၉၉၈ ခုႏွစ္ လြတ္လပ္ေရးေန႔မွာ န၀တက သူတို႔ကိုယ္တိုင္ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ပိုင္းေလးအတြင္းကမွ သကၤန္းခၽြတ္၊ လူ၀တ္လဲေစၿပီး သကၤန္း၀တ္ေတြ၊ ရဟန္းတု၊ ရဟန္းေယာင္ေတြလို႔ မၾကား၀ံ့ မနာသာ ပုတ္ခတ္ေစာ္ကားခဲ့ၿပီး အလုပ္ၾကမ္းနဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ (၁၅)ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ဆရာေတာ္ ဦးတိေလာကဘိ၀ံသကို သာသနာေရးမွာ ဒုတိယအဆင့္ရွိ “အဂၢမဟာပ႑ိတ” ဘြဲ႔ကို ဆပ္ကပ္လိုက္ျပန္ပါတယ္။ န၀တရဲ႔ ဘာသာေရးမ်က္လွည့္ျပပြဲကို က်ေနာ္အေနနဲ႔ ဘယ္လိုမွ နားမလည္တတ္ေအာင္ ျဖစ္မိပါတယ္။

န၀တ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာေမာင္ (ကြယ္လြန္) ေျပာခဲ့ဖူးတဲ့ စကားတစ္ခြန္းရွိပါတယ္။ “ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ယံုၾကည္ထားတဲ့အတိုင္း ကံ၊ ကံ၏ အက်ိဳးကို တပည့္ေတာ္ယံုၾကည္ပါတယ္” တဲ့။

သာသနာကို ဖ်က္ဆီး၊ ဘုရားသာသနာရဟန္းမ်ားကို ညႇဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္ သတ္ျဖတ္၊ သကၤန္း၀တ္ေတြလို႔ ရင့္ရင့္သီးသီးပုတ္ခတ္ခဲ့တဲ့ န၀တတို႔ သူတို႔လုပ္ခဲ့တဲ့အလုပ္ (ကံ) နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ သူတို႔ခံစားၾကရမွာ ေသခ်ာပါတယ္။

၁၉၈၉၊ ၁၉၉၀ ႏွစ္၀န္းက်င္တုန္းကလည္း အဂၤလန္ႏိုင္ငံမွာ ေနထိုင္တဲ့ ဆရာေတာ္ ေဒါက္တာဦးေရ၀တက န၀တအစိုးရဟာ မင္းက်င့္တရား (၁၀) ပါးနဲ႔ မကိုက္ညီတဲ့ အစိုးရျဖစ္ေၾကာင္း အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာသနာကို ေသးသိမ္ညိႇဳးငယ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေနပါတယ္လို႔ ဘီဘီစီ၊ ဗြီအိုေအ သတင္းဌာနေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါကို န၀တက သူတို႔ပိုင္ သတင္းစာေတြကေန ဆရာေတာ္အား ေစာ္ကားသည့္ အသံုးအႏႈန္းေတြနဲ႔ ပုတ္ခတ္ ေစာ္ကားပါေတာ့တယ္။

ဆရာေတာ္ဟာ အဂၤလန္ႏိုင္ငံမွာ ဆြမ္းကိစၥ အခက္အခဲျဖစ္လို႔ ဘီဘီစီ၊ ဗြီအိုေအတို႔နဲ႔ ေတြ႔ဆံုၿပီး ဆြမ္း၊ ကြမ္း ဖန္တီးေနတာျဖစ္တယ္၊ ဆရာေတာ္ရဲ့ ေဒါက္တာဘြဲ႔ ဆိုတာကလည္း ေဆးကုလို႔ရမယ္ မထင္ပါနဲ႔လို႔ အမနာပ စြပ္စြဲေျပာဆိုပါတယ္။

ဒီကိစၥေတြကို န၀တအေနနဲ႔ လိမ္လည္ ဖံုးကြယ္ထားလို႔ မရပါဘူး။ အဲဒီႏွစ္ပိုင္းက သတင္းစာေတြထဲမွာ ေရးသားထားတာေတြဟာ န၀တ ကိုယ္တိုင္ က်ဴးလြန္ထားတဲ့ သာသနာေရး ေစာ္ကားမႈေတြျဖစ္ၿပီး သမိုင္းစာမ်က္ႏွာစာမွာ အ႐ုပ္ဆိုးစြာ တင္က်န္ခဲ့မယ့္ အရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္မၾကာခင္ ၁၉၉၄-၁၉၉၅ခုႏွစ္ထဲမွာ ဆရာေတာ္ ေဒါက္တာဦးေရ၀တကို သူတို႔ေတြ ေစာ္ကားခ်င္တိုင္း ေစာ္ကားလို႔ အားရေတာ့မွ န၀တ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊ ကိုယ္တိုင္ အဂၤလန္ႏိုင္ငံမွာ တည္ထားမယ့္ ေစတီေတာ္အတြက္ လိုအပ္တာ မွန္သမွ် ကူညီေဆာင္ရြက္ ေပးပါ့မယ္လို႔ ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။

ဘာသာေရးသပိတ္ ဆင္ႏြဲမႈေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္ အႏွံ႔အျပား ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြကို အဓမၼ ဖမ္းဆီးေနတဲ့ အထဲမွာ ရန္ကုန္ ရန္ကင္းၿမိဳ႕နယ္မွာရွိတဲ့ ေမေဒးနီ ေက်ာင္းတိုက္က တိုက္အုပ္ဆရာေတာ္ႀကီး တစ္ပါးလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ အဲဒီဆရာေတာ္ႀကီးကို ၁၉၉၁ခုႏွစ္မွာ ရန္ကုန္အင္းစိန္ေထာင္မွာ လူ၀တ္လဲၿပီး ေထာင္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ႀကီးလည္း အေဆာင္(၅) မွာ ေနထိုင္ၿပီး ေထာင္ဒဏ္ႏွစ္ရွည္ကို ရင္ဆိုင္ခဲ့ရပါတယ္။

ဆရာေတာ္ႀကီး ေထာင္မွ မလြတ္ေျမာက္ခင္မွာ ဆရာေတာ္သီတင္းသံုးတဲ့ ေက်ာင္းတိုက္က ဒုတိယေက်ာင္းထိုင္ကို န၀တက ေသြးခြဲစကားေတြ ေျပာၿပီး တိုက္အုပ္ေနရာကို သိမ္းယူဖို႔ ေသြးထိုးေပးပါတယ္။ ဆရာေတာ္ ေထာင္က လြတ္ေျမာက္လာတဲ့အခါမွာ ေက်ာင္းတိုက္မွာ တိုက္အုပ္ဆရာေတာ္အသစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ထားၿပီး ျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒီေက်ာင္းတိုက္နဲ႔ မသက္ဆိုင္ေတာ့ေၾကာင္း ေျပာကာ ဆရာေတာ္ကို ေက်ာင္းတိုက္မွာ ေနထိုင္သီတင္းသံုးခြင့္ မရေအာင္ န၀တအရာရွိေတြက ႀကိဳးစားၾကပါတယ္။ ဒု-တိုက္အုပ္ဆရာေတာ္ကိုလည္း ျပတ္သားစြာ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ဖို႔နဲ႔ လိုအပ္ပါက သာသနာေရးဦးစီးဌာနက အာဏာစက္ အသံုးျပဳ ေပးမယ္ဆိုၿပီး သံဃာထုအၾကား ေသြးခြဲေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။

န၀တဟာ ဗုဒၶဘာသာ တစ္ခုတည္းကိုပဲ ခ်ိဳးေဖာက္ေစာ္ကားတာတင္ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ အျခားဘာသာေတြကိုလည္း ဖိႏွိပ္ေခ်မႈန္း ေနပါေသးတယ္။ က်ေနာ္ အင္းစိန္ေထာင္မွာ ရွိေနစဥ္ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္တြင္းမွာ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚမွာ တိုက္ပြဲေတြအမ်ားအျပား ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ကရင္လူမ်ိဳး အမ်ားအျပားကို ႏိုင္ငံေတာ္ပုန္ကန္မႈဆိုၿပီး ေထာင္ဒဏ္ (၂၅)ႏွစ္ အသီးသီးခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ န၀တက ဘိုကေလးၿမိဳ႕ ပစ္ခတ္မႈေတြမွာ ႀကိဳတင္စီမံခ်က္ေတြဟာ ခရစ္ယာန္ ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းေတြက ေခါင္းေဆာင္ စည္းေ၀းခဲ့ၾကတယ္လို႔ သတ္မွတ္ ၾကပါတယ္။ အဲဒီလိုသတ္မွတ္ၿပီးေနာက္ ဘိုကေလးၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ေတြ၊ အသင္းအုပ္ဆရာေတြကို ဖမ္းဆီး ေထာင္ခ်ခဲ့ပါတယ္။

ခရစ္ယာန္အသင္းအုပ္ဆရာေတြဟာ ေထာင္က်ၿပီး အင္းစိန္ေထာင္က က်ေနာ္တို႔ရွိေနတဲ့ အမွတ္ (၃) အိပ္ေဆာင္ကို ေရာက္လာပါတယ္။ သူတို႔ကို ေမးျမန္းၾကည့္ေတာ့ ဘာဆိုဘာမွ မသိရပဲ န၀တစစ္တပ္က မဲမဲျမင္သမွ် အကုန္ဖမ္းဆီးၿပီး ေထာင္ခ်ေနတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ကရင္လူမ်ိဳး အသင္းအုပ္ဆရာတစ္ဦးက ေျပာျပပါတယ္။ ေထာင္ထဲေရာက္တဲ့အထိ ရဲစခန္းနဲ႔ စစ္ေၾကာေရးစခန္းေတြက တုတ္နဲ႔ ရိုက္ႏွက္ထားတဲ့ ဒဏ္ရာေတြ၊ စစ္ဖိနပ္နဲ႔ ကန္ေၾကာက္ထားတဲ့ ဒဏ္ရာေတြ မေပ်ာက္ေသးတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ခရစ္ယာန္ သင္းအုပ္ဆရာေတြဟာ သူတို႔ကို ေထာင္ဒဏ္ ခ်မွတ္ၿပီးသည့္တိုင္ ေၾကာက္ရြံ႕မႈေတြ မေပ်ာက္ကြယ္ေသးပဲ ရွိေနၿပီး စကားတစ္ခြန္းမွ ျပန္မေျပာႏိုင္ေအာင္ ညႇဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္ ခံခဲ့ရပါေသးတယ္။

က်ေနာ္ အခု တင္ျပထားတဲ့ အခ်က္ေတြဟာ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္က ရန္ကုန္အင္းစိန္အက်ဥ္းေထာင္ အမွတ္ (၃) အိပ္ေဆာင္ အတြင္း ၾကံဳေတြ႔ ခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို တင္ျပထားတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ့္ကို ဒီျဖစ္ရပ္ေတြ ေျပာျပခဲ့တဲ့ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား၊ တင္ျပခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြထဲမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားဟာ အခုတိုင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔မွာ သက္ေတာ္ထင္ရွား ရွိေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို သာသနာကို ခ်ိဳးေဖာက္ေစာ္ကားတဲ့ န၀တဟာ ဒီျပစ္မႈေတြကို လိမ္လည္ဖံုးကြယ္ထားသလို၊ ေနာက္ထပ္ သံဃာေတာ္ေတြကို ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပမ္းမႈေတြ ရွိေနေသးတယ္ဆိုတာ အမ်ားျပည္သူ သိေအာင္ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ တင္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္ေတြကို မသိေယာင္ျပဳၿပီး - - -

"NLD နဲ႔ အျခားႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြက ဘာသာေရးကို ခုတံုးလုပ္ၿပီး တိုင္းျပည္စည္းလံုးမႈကို ၿပိဳကြဲပ်က္ဆီးေအာင္ လုပ္ေနပါတယ္”

"NLD အဖြဲ႔၀င္ေတြဟာ ကတံုးတံုး၊ သကၤန္း၀တ္ၿပီး သံဃာထုေတြၾကားထဲ ေသြးခြဲသပ္လွ်ိဳမႈေတြ ျပဳလုပ္ေနပါတယ္”

“အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာသနာကို မသမာသူ လူေတြက ေသးသိမ္ေအာင္ လုပ္ေနပါတယ္” လို႔

တရားခံ ဘယ္သူေတြမွန္း မသိေအာင္ န၀တက မ်က္လွည့္ျပတတ္ပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ န၀တဟာ သူတို႔က်ဴးလြန္ထားတဲ့ ျပစ္မႈေတြ အတြက္ ေသြးရူးေသြးတမ္း ေၾကာက္လန္႔တၾကား ဖံုးကြယ္ဖို႔ ႀကိဳးစားရင္း သူတို႔ရဲ႕ လက္ကိုင္တုတ္ စစ္တပ္ကို ဖက္ဆစ္စနစ္ဆိုး ေရာင္ေတာ္ျပန္ လႊတ္ဖို႔ ေဆာင္ရြက္ေနပါေတာ့တယ္။

အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာသနာ ထြန္းလင္းေတာက္ပေစဖို႔ ရည္ရြယ္ရင္း တင္ျပလိုက္ပါတယ္။